
Iedereen die weleens een (erotisch) verhaal schrijft, heeft te maken met personages. Een personageschets maakt vaak onderdeel uit van je verhaal, om de personages beter te leren kennen. In deze episode van ‘Zin‘ gaan we in op de personageschets.
Tips voor het schrijven van een personageschets
Een personageschets is een manier om een personage voor te stellen aan de lezer. Je wilt dat de lezer een beeld kan schetsen in zijn hoofd: hoe het personage praat, hoe het dingen doet en waarom. Het moet een korte momentopname zijn die representatief is voor het personage. Voor een goede personageschets moet je de details zorgvuldig onthullen en je moet bedenken welke emotie ze bij de lezer moeten losmaken, zonder al te veel weg te geven. De lezer moet zijn eigen conclusies kunnen trekken.
Hoe kom je tot jouw personages?
Veel auteurs maken personageschetsen die ze niet publiceren, als voorbereiding voor een verhaal. Ze doen dat om voor zichzelf uit te diepen wat de motivatie is voor het handelen. Hoe ziet het personage er uit? Wat zijn zijn angsten, waar is hij op uit? Dit helpt je om te kunnen bepalen wat je personage zou doen in een bepaalde situatie. Doe research. Zoek bijvoorbeeld naar beschrijvingen van mensen met hetzelfde beroep, of achtergrond.

Maar in een verhaal zelf, kun je op subtiele wijze ook een personage introduceren. Als je een goed voorbeeld wilt, hoe je dat kunt doen, kijk dan eens naar The Shawshank Redemption en let op de manier waarop ‘Red’ (Morgan Freeman) het personage Andy Dufresne aan het publiek voorstelt. In de film gebeurt dit door een voiceover, die Morgan Freeman’s stem op slag wereldberoemd maakte. Hier zijn een paar quotes uit de film, uitgesproken door Red:
- Deze korte introductie vertelt niet alleen veel over Andy, maar laat ook de bewondering van Red voor Andy zien:
“In 1966 ontsnapte Andy Dufresne uit de Shawshank gevangenis. Het enige wat ze van hem vonden was een modderige set gevangeniskleding, een stuk zeep en een oude hamer, bijna tot op het bot versleten. Ik weet nog dat ik dacht dat het een man zeshonderd jaar zou kosten om daarmee door de muur te tunnelen. Oude Andy deed het in minder dan twintig jaar.” - Hier vertelt Red wat de achtergrond is van Andy. Hoe is hij op het idee gekomen om te ontsnappen en hoe hij (wellicht) meer wist over de manier waarop hij dat kon doen:
“Oh, Andy hield van geologie. Ik kan me voorstellen dat het tot zijn nauwgezette aard aansprak. Een ijstijd hier, miljoenen jaren van bergopbouw daar. Geologie is de studie van druk en tijd. Dat is alles wat er voor nodig is. Druk en tijd. Dat en een grote poster. Zoals ik al zei, in de gevangenis doet een man bijna alles om zijn gedachten bezig te houden. Het bleek dat Andy’s favoriete hobby was om zijn muur op te ruimen in de oefenruimte, een handvol per keer. Ik denk dat nadat Tommy was vermoord, Andy besloot dat hij hier lang genoeg had gezeten.” - Door slechts een paar details weer te geven, laat Red zien hoe onopvallend Andy was en hoe dat hem heeft geholpen om te ontsnappen:
“Andy deed wat hem gezegd werd; hij poetste die schoenen tot een spiegelglans. De bewakers merkten het gewoon niet. Ik ook niet… Ik bedoel, serieus, hoe vaak kijk je echt naar de schoenen van een man? Andy kroop naar de vrijheid door vijfhonderd meter stinkende viezigheid waar ik me geen voorstelling van kan maken, of misschien wil ik dat gewoon niet. Vijfhonderd meter… dat is de lengte van vijf voetbalvelden; net iets minder dan een halve mijl.” - In deze tekst laat Red nogmaals zijn bewondering zien voor zijn vriend Andy:
“Andy Dufresne, die door een rivier van stront kroop en er schoon uitkwam aan de andere kant. Andy Dufresne, op weg naar de Pacific. Degenen onder ons die hem het beste kenden praten vaak over hem. Ik zweer het, de dingen die hij deed… Soms maakt het me verdrietig, dat Andy er niet meer is. Ik moet mezelf eraan herinneren dat sommige vogels niet bedoeld zijn om opgesloten te worden. Hun veren zijn gewoon te helder en als ze wegvliegen, verheugt het deel van je dat weet dat het een zonde was om ze op te sluiten, maar toch, de plek waar je woont is zoveel grauwer en leger nu ze weg zijn. Ik denk dat ik mijn vriend gewoon mis.”
Steven King, de auteur van Rita Hayworth and The Shawshamk Redemption , stelt het personage Andy Dufresne voor aan het publiek, door hem door een ander te laten beschrijven. Dat is slechts één manier om dat te doen.
Een andere veelgebruikte manier is om een ontmoeting te beschrijven, bijvoorbeeld tussen de verteller en de hoofdpersoon. Die ontmoeting moet dan representatief zijn voor het handelen van het personage. Ook kun je in je verhaal regelmatig gezichtsuitdrukkingen, de manier van spreken of bewegen, de kleding en bepaalde ‘maniertjes’ beschrijven, die typisch zijn voor je personage.
Het perfecte van imperfectie
In veel erotische verhalen zijn de personages nagenoeg perfect. Zij heeft golvend lang haar, grote borsten en lange benen en hij is gespierd en knap en woont in een fraaie villa en heeft een dure auto. Ze hebben altijd zin in seks en die seks is bovendien altijd geweldig. In een erotische fantasie kan dat opwindend zijn, maar om te lezen is dat vaak behoorlijk saai.
Niemand is perfect. En dat maakt ons allen uniek en interessant. Onze imperfecties vertellen een verhaal, wie we zijn, wat ons motiveert of onzeker maakt en hoe we ons gedragen. Die imperfecties kunnen van verschillende aard zijn:
- Uiterlijk: Begin eenvoudig met hoe je personage er uit ziet. Denk aan haarkleur, lengte, kleding, kleur ogen, geslacht. Bedenk ook een naam. Dit deel van je personage kun je later makkelijk aanpassen.
TIP: Wat ik zelf vaak doe is gebruik maken van Google Images. Dit kan je inspireren. Is jouw personage een fashion designer uit Parijs, of een sheriff uit Mississippi? Google daar eens op. Je ziet dan verschillende foto’s van mensen met dat beroep uit die streek en dat kan je een idee geven van how jouw personage er uit zou kunnen zien. - Fysiek: Wanneer heb jij voor het laatst seks gehad met een model? Nou dan! Durf je personage een of meer lichamelijke imperfecties mee te geven, die er toe doen voor het gedrag van dat personage. Misschien is haar buikje iets waarvoor zij zich schaamt, of is zijn lengte iets dat hij probeert te compenseren met arrogantie? Welk verhaal zit er achter dat litteken en kan je personage eigenlijk wel iets zien als hij zijn bril afzet in de slaapkamer? Vaak lijken kleine lichamelijke gebreken onbelangrijk, maar ze kunnen leiden tot conflicten die je verhaal een bepaalde wending kunnen geven.
- Persoonlijkheid: Niet alle imperfecties zijn lichamelijk. Soms zijn de mensen die er het mooist uitzien, de grootste arrogante klootzakken. Bedenk echter wel waar dat slechte karakter van je personage vandaan komt? Is hij vervreemd van de wereld, had hij een slechte jeugd? Een slecht karakter is alleen interessant als de lezer zich i hem of haar kan verplaatsen. Niemand is alleen slecht.
Imperfecties kunnen ook zitten in onzekerheid, vertrouwensissues, boosheid, verlegenheid, … Elke imperfectie in het karakter van jouw personage maakt hem of haar interessanter, mits het bijdraagt aan de verhaallijn. - Socio/demografie: Imperfectie kan ook in de achtergrond zitten van je personage. Heeft hij een ander geloof, ras, afkomst, opleidingsniveau? En wat betekent dat voor de relatie die je personage heeft met zijn of haar geliefde? Denk aan de rijke man en de prostituee in de film Pretty Woman. Wat is de achtergrond van je personage en wat zegt dat over het gedrag?
- Normen en waarden: Imperfectie kan ook in gedrag zitten. Soms doen mensen dingen die door de maatschappij als verwerpelijk worden beschouwd. Als basis voor je verhaal is dit een complexe imperfectie. Want wat de een beschouwd als verwerpelijk, is voor de ander volkomen acceptabel. Als je personage bijvoorbeeld vreemdgaat, zal dat voor sommige lezers choquerend zijn, maar voor anderen helemaal niet. Bedenk dus wat het effect is op andere personages en waarom?
- Doel: Soms kan een doel (purpose) in het leven voor een groot deel bepalen hoe een personage zich gedraagt. Dit kan een droom zijn (iets te worden, of iets te kunnen, of iets te bereiken).
Imperfecties kunnen je personage interessant maken, maar dat gebeurt niet vanzelf. Dat worden ze alleen als ze van belang zijn voor het plot en voor het gedrag van je personages. Beschrijf daarom niet alleen wat de imperfecties zijn, maar laat ook zien hoe andere personages daarop reageren.
Tips
Soms kan het ook bijdragen aan je verhaal als je de lezer bewust op het verkeerde been zet met je personageschets. Iemand die heel mooi is, kan later een klootzak blijken. Of iemand die eerst heel verlegen is, kan later een meesteres blijken te zijn. Pas op dat het geen trucje wordt, maar pas dit subtiel toe.
Ik ken auteurs die eerst een paar personages bedenken en dan een online personagetest invullen vanuit die personages, om het personage meer tot leven te laten komen.
Geef je hoofdpersoon eens een rare eigenschap, zoals een fobie of een vreemde eetgewoonte. Misschien heeft hij op zolder een maquette van de slag om Waterloo met tinnen soldaatjes? Of eet hij altijd dubbelzoute drop? Of een fetisj voor een heel specifiek object dat hij dagelijks tegenkomt en hem daardoor flink in de weg zit (een fetisj voor vingers bijvoorbeeld).
Opdracht: Schrijf een personageschets van een karakter met een imperfectie
De opdracht van deze episode van ‘Zin’ is:
Schrijf een erotische personageschets van een ‘imperfect’ karakter.
‘Imperfect’ is tussen haakjes gezet, omdat je zelf mag bepalen hoe je dat interpreteert. Het moet in ieder geval duidelijk een personage zijn die niet alles mee heeft. Laat de lezer kennismaken in een personageschets van circa 200 woorden. Dat is niet veel, maar moet genoeg zijn om de lezer na het lezen daarvan een duidelijk beeld te geven van jouw personage.
Heb jij je opgegeven als deelnemer aan ‘Zin’, dan kun je jouw inzending hieronder in het formulier opsturen. Je kunt inzenden tot 30 september 2024.
- Three Ages Onahip – review - 24 maart 2025
- Leviticus 18 - 20 maart 2025
- Liebe Seele – Manga Masturbator NANAMI – review - 18 maart 2025
Fijn artikel. Dank je wel.
Graag gedaan!