Voorkomen van clichés en andere uitdagingen bij het schrijven van erotica

Laatst zat ik samen met een collega auteur van erotica in de auto toen de conversatie kwam op het onderwerp ‘writers block’. We kwamen beiden tot het inzicht dat iedere schrijver van erotisch materiaal wel eens op het punt komt, dat hij of zij het gevoel heeft alle fantasieën nu wel te hebben beschreven. “What else is new?”
Hoe hou je je verhalen inspirerend, verfrissend en hoe kom je tot een eigen herkenbare schrijfstijl? Maar, misschien nog wel belangrijker, hoe hou je plezier in het schrijven van erotica?

Clichés

Het valt mij persoonlijk op dat veel porno-films een bepaald patroon volgen. In het gros van de pornofilms kleedt de vrouw zich eerst uit, ze bedient de man oraal, vervolgens neuken ze in een aantal posities en dan ontlaadt de man zich in het gezicht van de vrouw. Iets soortgelijks zie ik ook bij veel erotische verhalen die ik lees. Deze verhalen beginnen met een setting; hoe hebben de man en de vrouw elkaar ontmoet (“ik kende hem van Twitter”)? Wat is er voorafgegaan (“al snel wisselden we stoute DMs uit”)? Dan komen de beide hoofdpersonen tot een seksuele interactie (“meteen toen hij binnenkwam kleedde hij me uit”) en vervolgens sluit het verhaal met de belofte dat dit pas het begin was van nog vele escapades die zullen volgen. Een soort ‘een ze neukten nog lang en gelukkig’, maar dan anders. En ik moet bekennen dat mijn eerste verhalen ook dit patroon volgden.

Taalgebruik

Naast de structuur is taalgebruik een tweede valkuil voor clichés. Er zijn nu eenmaal maar een beperkt aantal synoniemen voor de geslachtsorganen en de daden die daarmee worden vervuld. Voor je het weet duwt de mannelijke hoofdrolspeler zijn harde pik in het natte kutje en stoot hij krachtig. Ik ben geen tegenstander van porno of van plastische beschrijvingen van seks. In tegendeel. Ik hou ervan om opwindende seks te beschrijven. Maar een deel van de ‘writers block’ kan voortkomen uit de gedachte dat je alle standjes en synoniemen nu wel hebt gehad.

Schrijven voor een blog

Een derde veroorzaker van clichés is het medium dat je gebruikt bij het schrijven. Veel schrijvers van erotica gebruiken een weblog om hun schrijfsels aan de wereld te tonen. Maar schrijven voor het weblog vereist een andere aanpak dan schrijven voor een roman en zelfs voor een audioboek. Blogteksten moeten kort zijn en pakkend beginnen. Als je niet oppast dwingt je dat in een soort keurslijf. Ik wist dat natuurlijk al lang, maar toen ik samen met een bevriende Tweep aan een experiment voor audio-porn begon werd me dat weer eens goed duidelijk. In het eerste experiment van audioporn las zij een door mij geschreven erotisch verhaal voor. Dat was bijzonder leuk, maar het maakte wel duidelijk dat je voor het uitspreken van een erotische tekst weer een heel andere set van regels moet hanteren dan bij geschreven tekst. Is het logisch als een vrouwenstem een verhaal voorleest dat is geschreven vanuit het perspectief van een man, of zelfs vanuit het perspectief van een derde? Moet je dan schrijven in de tegenwoordige tijd, of juist in de verleden tijd? Allemaal vragen waar ik tot dan niet bewust over had nagedacht.

Waar moet een goed erotisch verhaal aan voldoen?

Dat leidt tot de vraag waar een goed erotisch verhaal dan aan moet voldoen? Wanneer is een verhaal erotisch en wanneer is een erotisch verhaal een goed stuk fictie?

Allereerst moet een erotisch verhaal geil zijn. Toch? Het gaat over seks en het is leuk als de lezer daar ook opgewonden van raakt. Maar dat element van opwinding en geilheid hoeft niet alleen te komen van het beschrijven van de daad. Dat kan ook komen door de setting, de broeierige sfeer, of de belofte aan seks. Seks zit vooral tussen de oren en met geschreven tekst (of audio) zonder beelden, kun je als geen ander medium die fantasie prikkelen.
Vermijd cliché taalgebruik. Natuurlijk kun je ook opgewonden raken van en klaarkomen op het kijken naar recht-toe-recht-aan porno. Maar maakt het ook echt indruk? Welke erotische verhalen die jij hebt gelezen zijn ook echt blijven hangen? Waren dat doorsnee seksverhalen, of toch meer juist die verhalen waar er een bijzondere spanning was, of een aparte setting? Probeer de lezer iets nieuws te bieden. Wat maakte de seks zo goed? Of juist zo slecht? Waarom is juist deze keer dat de hoofdpersonen seks hadden zo memorabel dat het opgeschreven moest worden? Soms is de emotionele interactie juist spannender dan de haast verslagleggende vertelling van de daad.
Wees realistisch. Natuurlijk is het leuk als twee mensen met een geweldig lichaam seks hebben. Maar de realiteit is vaak anders. Hoe kun je jouw karakters iets menselijke meegeven, waardoor de lezer zich met hem of haar kan identificeren? Spanning en conflicten maken een verhaal vaak interessanter dan de beschrijving van piemel-in-kut. Waarom zou de hoofdpersoon niet klein en kaal kunnen zijn? Of de vrouw mager, vormeloos en brildragend? Waarom hebben juist deze mensen seks? Wat is hun relatie?
Gebruik alle zintuigen. Zoals met alle fictie, is ook bij erotica de regel ‘show, don’t tell’ van belang. Gebruik alle zintuigen. Beschrijf de curves van haar heupen, of hoe dat litteken haar buik vertekend. Hoe smaakt de schoensmeer van zijn laars? De geur van smeer op de bootwerf, de ruwe prikkeling van het ongeschaafde hout tegen je billen, het geluid van zijn broekriem die uit de lusjes van zijn jeans wordt getrokken; ze dragen allemaal bij aan de spanning.
Neem je lezer mee naar een andere plek. Natuurlijk is seks in de slaapkamer anno nu geil. Maar iedereen wil wel meegenomen worden naar die vismarkt in Bangkok, de antiekbeurs in Berlijn, dat paleontologisch congres in Las Vegas of dat 16e eeuws paleis in Portugal, of dat ruimteschip dat is gestrand op een planeet met op seks beluste aliens. Doe daarom research naar locaties en geef je verhaal net even dat extraatje.
Waar gaat je verhaal over? Uiteraard gaat het over seks tussen twee personen, maar wordt je verhaal niet veel interessanter als het gaat over de worsteling van de hoofdpersoon die uit frustratie van een onbeantwoorde liefde de eerste de beste meeneemt vanuit de kroeg en daar achteraf spijt van heeft? Wat heeft de hoofdpersoon geleerd van de ander of van zichzelf na het verhaal?
Sommige auteurs beginnen met het maken van een outline (een begin, een midden en een eind). Zelf hou ik daar niet zo van, vooral omdat het vaak leidt tot dezelfde cliché verhaalstructuren. Begin eens bij het einde en werk dan terug: ze liggen naast elkaar een sigaretje te roken. Wat ging daar aan vooraf? Maak tijdsprongetjes. Waar dacht ze aan toen ze zijn boxershort van de grond opraapte?

TIPS

Als je ook een writers block hebt, of vastloopt in jouw (zoveelste) erotische verhaal, daag jezelf dan eens uit. Ga eens helemaal buiten je comfort zone. Schrijf eens een verhaal in de stijl van Heere Heeresma of Louis Paul Boon, schrijf eens vanuit het perspectief van iemand van het andere geslacht of neem een schilderij of foto als uitgangspunt. Zelf laat ik me regelmatig uitdagen door lezers, die me dan drie volstrekt willekeurige en niet erotische woorden geven (zoals asbak, deurstop en elastiek). Het dwingt je om creatief te zijn.

Maar de belangrijkste tip: “In geval van twijfel: schrijf over twee lijven die neuken”. Als jij er zelf opgewonden van raakt, dan is er vast ook een lezer die het ook geil vindt.