Steeds meer vrouwen van middelbare leeftijd in de Japanse prostitutite

In een bijzonder informatief artikel op The Japan Times valt te lezen dat een groeiend aantal prostitués in Japan van middelbare leeftijd is. Uit het artikel blijkt dat deze vrouwen voor het beroep kiezen uit economische overwegingen.

Alleenstaande moeders

Het artikel volgt de 47-jarige alleenstaande moeder Kasumi Endo, die een dubbelleven leidt. Door de week werkt ze op kantoor om geld te verdienen voor haar en haar tienerdochter. Maar in het weekend neemt ze een retourtje naar het centrum van Tokyo om wat geld te verdienen in het Ikeburkuro district.

Endo (die in werkelijkheid anders heet) behoort volgens het artikel tot een groeiende groep vrouwen van middelbare leeftijd, die hun toevlucht zoekt in de prostitutie uit economische motieven. Dat is opmerkelijk, omdat dat in de Japanse cultuur als een taboe wordt gezien. Het traditionele familiemodel werkt echter niet meer en dient dan ook niet langer als een veiligheidsnet voor vrouwen die in financiële nood zitten. Daardoor krijgen vrouwen als Endo het status van paria.

Ondanks het beleidsvoornemen van premier Shinzo om in 2020 30% vrouwen op topposities te hebben, valt in Japan de ongelijkheid op. De meeste werkende vrouwen hebben de slechtstbetaalde posities in het bedrijfsleven en werkt de helft van alle werkende vrouwen in deeltijdbanen. Van hen wordt verwacht om voor de kinderen te zorgen, vanwege een gebrek aan kinderopvang in Japan. Mannen zijn vaak ook te trots om ouderschapsverlof te nemen en voor de kinderen te zorgen. Vrouwen met een deeltijdbaan verdienen ook nog eens flink minder dan wat beschouwd wordt als de armoedegrens. Mannen met een deeltijdbaan zitten gemiddeld boven die grens.Vooral alleenstaande moeders hebben het daardoor zwaar.

De enige optie?

Ondanks het gestigmatiseerde imago is de Japanse seksindustrie groeiende. Er zijn bordelen, ‘gezondheidsmassage’ salons en Love Hotels. Omdat vaginale penetratie verboden is volgens de Japanse prostitutiewetgeving, zoekt de seksindustrie naar creatieve dienstverlening, die alles biedt tussen tongzoenen en orale en anale seks. Vaginale seks (of honban – het echte werk) vindt natuurlijk ook plaats, zij het stiekem. Voor vrouwen die het financieel moeilijk hebben, is prostitutie vaak de enige uitweg.Vooral voor vrouwen met een part-time baan. Je kunt op je werk komen wanneer het jou uitkomt, of het nu overdag is of ’s nachts, en je verdient een aardig zakcentje.Met twintig dagen werken als prostitué kan Endo net zo veel verdienen als ze in een heel jaar vverdient met haar part-time kantoorbaan.

Het artikel in de Japan Times citeert een aantal vrouwen met problemen als echtscheiding, werkeloosheid, schulden, en persoonlijk faillissement. Voor hen was er geen andere uitweg. Experts verklaren dat uit het Japanse familiemodel, dat zwaar leunt op de rol van de man als broodwinner. Anderzijds speelt het gebrekkige sociale zekerheidsstelsel in Japan ook een belangrijke rol. Traditioneel zijn vrouwen afhankelijk van het inkomen van hun man, inclusief zorgverzekering, pensioen en toelages. Daarmee loopt niet alleen de cultuur, maar ook het sociale zekerheidsstelsel hopeloos achter op de werkelijkheid van vandaag.

In Japan is het heel erg lastig om een uitkering te krijgen vanwege de beruchte bureaucratie. Zonder vast inkomen is het vrijwel onmogelijk om een huurhuis te krijgen. Ondertussen is het overheidsbudget voor onderwijs het laagst van alle OECD landen. Alleenstaande moeders riskeren daarom liever hun gezondheid, dan dat hun dochters niet kunnen studeren. De seksindustrie speelt hier handig op in. Ze bieden de vrouwen onderdak en zelfs kinderopvang. In zekere zin biedt de industrie daarmee het soort steun dat de maatschappij hen niet biedt. Ook zijn er inmiddels ketens die ‘gespecialiseerd’ zijn in 40+ vrouwen. Sommigen hebben maar liefst meer dan 500 vrouwen in dienst.

Aan de andere kant lopen de vrouwen in de Japanse prostitutie wel een zeker risico, vanwege het grote aantal verkrachtingen, stalkers, wraak porno en SOA’s.

Waarom is dit interessant?

Het artikel geeft ons een kijkje in de situatie van een volstrekt andere cultuur. Maar omdat Japan toch veel westerse kenmerken heeft, laat het artikel zien wat er zou kunnen gebeuren bij (extreme) ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op de Nederlandse arbeidsmarkt of bij een gebrek aan een sociaal economisch vangnet. Ik zeg niet dat een besparing op de kinderopvang of onderwijs in Nederland direct zal leiden tot een toename in de prostitutie. Maar het laat wel zien welke complexe krachtenvelden we in Nederland hebben overwonnen.

Maar ook in Nederland zijn we er nog lang niet. Ook hier zijn er nog steeds inkomensverschillen tussen mannen en vrouwen in vergelijkbare beroepen. ook hier zijn er meer mannen dan vrouwen in topposities.

Ik heb geen positieve noch een negatieve houding ten opzichte van prostitutie in Nederland of in het algemeen. Maar een maatschappij waarin vrouwen vrijwillig voor het beroep kiezen, zonder dat ze daar door economische dwang toe worden gedwongen, lijkt me voor alle partijen wenselijker.