Voor schrijvers van erotica is het vaak een uitdaging om niet te vervallen in clichés. Erotiek gaat natuurlijk hoe dan ook over seks, en er zijn nu eenmaal maar een beperkt aantal woorden waarmee je de daad en de intieme lichaamsdelen kunt beschrijven. Het wordt vaak al snel of te plat (pik, kut), te cliché (worst, poes), of te medisch (vagina, penis). Toch kun je teksten in het algemeen interessanter maken door gebruik te maken van synoniemen.
Voorkom herhaald gebruik van dezelfde woorden
Als schrijver, van wat voor soort teksten dan ook, kun je je teksten stukken interessanter maken door gevarieerd woordgebruik. Gebruik je een woord een paar keer achter elkaar, zoek dan naar synoniemen. Soms is dat lastig, vooral als je een artikel schrijft over een bepaald onderwerp. Stel, je schrijft een blog over het gebruik van condooms. Je artikel kan nog zo goed zijn, maar als elke zin het woord condoom bevat, dan wordt het te repeterend. Je zult op zoek moeten naar alternatieve omschrijvingen of woorden voor condoom.
Een richtlijn die soms wordt gebruikt voor SEO (Search Engine Optimization) is dat zo’n focustrefwoord minder vaak dan 2% mag voorkomen. Dus op een tekst van 100 woorden over condooms, zou je het woord maar 2 x mogen gebruiken. Hoewel dat een ander doel heeft (zoekmachines wantrouwen pagina’s die bepaalde zoektermen te vaak gebruiken, en dus zul je in de zoekresultaten daarvoor worden bestraft met een lagere ranking), is het wel een dingetje om in je achterhoofd te houden. Belangrijker echter, is dat je de lezer moet blijven boeien. Als een woord te vaak terugkomt, dan gaat dat een beetje de keel uithangen.
Synoniemenwoordenboek, of niet?
Schrijven is een ambacht. Een beetje schrijver beschikt uiteraard over een buitengewone woordenschat, zou je denken. Niets is minder waar. Een tekstschrijver verklapte laatst aan me dat ook hij gebruik maakt van een synoniemenwoordenboek als hij op zoek is naar inspiratie. Gelukkig zijn er, in deze tijd van ‘altijd en overal online’, ook uitstekende online thesauri waarin je kunt zoeken naar woorden van gelijke betekenis. Zelf gebruik ik bijvoorbeeld altijd deze.
Ik heb ooit een tekst geschreven voor een studentenblad, waarbij ik ieder woord van mijn originele tekst had vervangen door het eerste synoniem uit een woordenboek. Dat leverde een hilarische en bombastische tekst op (wat precies mijn bedoeling was). Maar daarvan leerde ik, dat je op moet passen met het gebruik van synoniemen.
Daarom moet je wel opletten met het gebruik van zulke ’trucjes’. Het gevonden woord moet nog wel passen binnen de context van het verhaal. Bedenk of het woord dat je hebt gevonden wel past bij de persoon in je verhaal en of het een woord is dat de lezer naar alle waarschijnlijkheid kent. Als je ‘neuken’ opzoekt in een synoniemenlijst, dan zul je bijvoorbeeld het synoniem ‘cohabiteren’ vinden. Dat woord zou je kunnen gebruiken in een gesprek tussen twee studenten Nederlands die op de faculteit hun weekend beschrijven, maar niet als de pizzabezorger verleid wordt door een hunkerende huisvrouw.
Synoniemen kunnen ook op de lachspieren gaan werken. Als je in je tekst synoniemen gaat gebruiken voor het mannelijk geslachtsdeel als ‘pielemuis’, ‘jongeheer’, ‘leuter’, ‘potlood’, ”sergeant-majoor’, ’tampeloeris’, en ‘liefdesstengel’, dan zal de lezer je verhaal niet meer serieus nemen (tenzij dat juist de bedoeling is).
Pas ook op dat het synoniem dat je gebruikt niet een subtiel betekenisverschil heeft. Je kunt ontmoeting natuurlijk een meeting noemen. Maar een ontmoeting heeft – zeker in een stukje erotica – vaak de betekenis van ‘iemand tegenkomen die je raakt’, iemand die je in de war brengt of waarbij je figuurlijk overhoop wordt gehaald. Bij een meeting denk je meer aan een formele bijeenkomst van een groep mensen die iets wil bespreken.
Dialoog en ‘zeggen’
Een hele lastige is het werkwoord ‘zeggen’ in dialogen. Als je een gesprek wilt weergeven, dan wil je aan de ene kant voorkomen dat je telkens vervoegingen van ‘zeggen’ gebruikt. Maar aan de andere kant kunnen synoniemen, zoals ‘zuchten’, ‘fluisteren, ‘roepen’, ‘hijgen’, ‘sputteren’, ‘krijsen’ en ‘stamelen’ je tekst erg ongeloofwaardig maken.
“Wat wil je nou?”, zuchtte Henk.
“Gewoon!”, riep Anke.
“Maar hoe moet ik dat nou weten?”, stamelde Henk.
Hoe iemand iets zegt en zelfs ook wie het zegt, hoort uit de woorden van de dialoog al duidelijk te worden. Meer dan ‘hij zegt’ is dus niet nodig. Maar om het niet al te saai te maken, moet je daar bijzonder spaarzaam mee zijn.
Alternatieven voor een synoniem
Behalve een verwant woord dat precies hetzelfde betekent als het woord dat je wilt vervangen, kun je ook een omschrijving geven. Lees de vorige zin nog maar eens, om te begrijpen wat ik bedoel. Zelf vind ik het bijvoorbeeld heel erg jammer als schrijvers in erotische verhalen niet verder komen dan ‘zilt’, wanneer ze de smaak van een vagina beschrijven. Ik schreef daar ooit dit stukje over.
Soms is het niet verkeerd om een paar keer achter elkaar hetzelfde woord te gebruiken. Als je iets wilt benadrukken, kan herhaling juist sterk zijn.
Jeanette vond piemels maar een raar woord. Wie zegt er nou nog eigenlijk nog piemels? Piemels is iets voor kleuters.
Als je merkt dat een woord een paar keer hebt gebruikt, en je denkt dat dat storend is, probeer dan eens om je zin om te bouwen. Bijvoorbeeld:
Erik nam een slok van zijn whiskey. Het was een hele dure whiskey, maar dit merk whiskey was zijn favoriete merk. Bovendien was het wel de beste whiskey die er te vinden was in deze stad.
Het woord whiskey kun je vervangen door verwijswoorden (het, die, ze, hij, haar, zijn) en categorie-aanduidingen (‘drank’ in plaats van ‘whiskey’). Je krijgt dan zoiets:
Erik nam een slok van zijn drankje. Het was een hele dure whiskey, maar dit merk was zijn favoriet. Bovendien was het de beste die er te vinden was in deze stad.
- OhYes Pulse G-spot vibrator en clitoris zuiger – review - 14 januari 2025
- Trio met een escort - 6 januari 2025
- ‘Zin’ – episode: Chekhov’s Gun en Red Herrings – de inzendingen en de feedback - 6 januari 2025
