Onderzoek toont aan: De mens is zowel monogaam als polygaam

Het is een vraag die ons al sinds mensenheugenis bezighoudt: Is de mens nou wel of niet een monogame soort? Ofwel, is het natuurlijk om je leven lang bij dezelfde partner te blijven? Voor zover bekend is daar nu voor het eerst statistisch onderzoek naar gedaan. De uitkomst? De mens is de enige soort met zowel een monogame als polygame fenotype. Wablief? We leggen het uit.

Fenotype en genotype

Het gedrag en de verschijningsvorm van diersoorten is deels bepaald door erfelijkheid en deels door omgevingsfactoren. De huidskleur bijvoorbeeld is deels genetisch bepaald, maar is deels ook afhankelijk van de zon. Soms is het moeilijk om vast te stellen welk deel van de eigenschappen erfelijk is en welk deel afhankelijk is van de omgeving. Denk bijvoorbeeld aan de aanleg om piano te kunnen spelen. Is dat erfelijk (papa kon ook al zo goed piano spelen) of komt het omdat papa een piano in huis had en het kind er van jongs af aan mee heeft leren omgaan?

Monogamie of polygamie

Het is nooit duidelijk geweest of de mens nu van oorsprong monogaam was of toch, net als veel andere diersoorten, polygaam. Ofwel, zijn wij mensen nu bedoeld om bij elkaar te blijven, of is dat iets dat door onze omgeving is opgelegd?

Uit een statistische analyse onder drie verschillende bevolkingsgroepen blijkt dat er bij ons mensen twee soorten fenotyperingen gelijktijdig voorkomen. Sommige individuen zijn dus monogaam, terwijl andere individuen polygaam zijn. Dat is bijzonder, want dat komt bij geen enkele andere soort voor. Vrouwen neigen iets meer naar monogamie en mannen iets meer naar polygamie.

Verklaring

Hoewel het onderzoek niet is gericht op het verklaren van dit verschil, wagen de onderzoekers toch een poging. Een meer losbandige paringsfenotype is een strategie om snel voor nageslacht te zorgen. Bij een lange termijn strategie probeert een soort meer waarde toe te voegen aan de relatie en opvoeding van het nageslacht. Bij deze strategie is de kans groter dat de jongen die geboren worden, ook echt overleven.

Van verschillende aapsoorten is bekend dat ze aan seriële monogamie doen. Het mannetje en het vrouwtje bijven ongeveer 7 jaar bij elkaar. Dat is lang genoeg om een jong te krijgen en hem op te voeden tot het punt waarop het zelfstandig kan overleven. Het mannetje heeft dan op korte termijn minder kans op paring, maar wel een grotere kans op een jong dat overleefd.

Aanpak

In het onderzoek is gekeken of vrouwen ook een dergelijke fenotypering hebben. Daarvoor hebben de onderzoekers bij 595 Noord-Amerikanen en 1314 Britten gekeken naar de blootstelling aan testosteron voor de geboorte. De onderzoekers deden dit door te kijken naar de lengte van de wijsvinger. Vervolgens is gezocht naar een correlatie tussen de blootstelling aan dit hormoon (wat erfelijkheid zou aantonen) en de paringsstrategie (monogaam versus polygaam).

De participanten aan het onderzoek hebben vragen beantwoord als ‘met hoeveel partners heb je seks gehad’ om vast te kunnen stellen of iemand meer monogaam dan polygaam was.

Conclusie

Uit het onderzoek blijkt dat bij zowel vrouwen als mannen beide paringsstrategieën voorkomen. Bij mannen is dat iets sterker aangetoond dan bij vrouwen, maar toch.

Daar waar we uitgaan van twee uitersten in paringsstrategieën (‘de mens is ofwel monogaam, of polygaam’) blijkt uit het onderzoek dat beiden voorkomen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Rafael Wlodarski, een postdoctoraal onderzoeker aan de University of Oxford, geeft aan dat het bijzonder zeldzaam is dat twee fenotyperingen gelijktijdig aanwezig zijn in één populatie.

Nu is dit slechts een statistische analyse en verdere biologisch onderzoek zou nodig zijn om dit verder te verklaren.