Je ziet het elke dag bij je huisdier: je hond of kat ruikt aan het achterste van een soortgenoot om te bepalen of die ander een geschikte partner is om mee te paren. Maar vergis je niet. Ook bij ons mensen speelt geur een belangrijke rol in de keuze van onze levensgezellen. Napoleon zou zijn vrouw Josephine altijd op zijn terugkeer van het front hebben voorbereid met de woorden: “Was je niet, ik kom eraan”.

Keuzes die je in het dagelijks leven maakt worden beïnvloed door geurstoffen of feromonen. Geur wordt bij mensen, net als bij dieren, als een signaal gebruikt om elkaar onbewust dingen te melden. Dat kan gaan om angst, ziekte, of seksuele opwinding. Het is moeilijk voor te stellen om iemand met een stinkende mondgeur en met een afstotende lichaamsgeur als een leuk en aantrekkelijk iemand te zien. Temeer omdat deze geuren de gedachte aan ziekte en gebrek aan hygiëne oproepen. Uit een experiment met gedragen T-shirts bleek dat vrouwen een voorkeur hadden voor mannen met een ander afweersysteem. Dit zou er op wijzen dat we geur gebruiken om te bepalen of de partner geschikt is om bij te dragen aan een sterker nageslacht.

Hersenen

Dieren scheiden feromonen af om te laten weten dat zij bronstig zijn. Wanneer wij ons aangetrokken voelen tot een ander dan is dat niets romantisch, maar slechts een reactie op een dierlijke geur. Ondanks dat mensen slechts 5 miljoen geurreceptoren hebben, ten opzichte van 200 miljoen bij honden, speelt geur een belangrijke rol. De mens wordt door een bepaalde partner aangetrokken vanwege deze feromonen. Als je deze geuren opvangt in je neus, dan gaat er een signaal naar dat deel van de hersenen (de zogenaamde olfactorische cortex). Dit deel heeft een directe verbinding met het deel van de hersenen die primitieve driften zoals seks, honger en dorst regelen. Er zijn minder verbindingen met de neocortex, het deel dat we gebruiken om te redeneren (het verstand). Iets ruiken leidt daardoor eerder tot emotioneel en soms instinctief gedrag, dan tot verstandelijk gedrag.

Onderzoek naar menselijke feromonen toont aan dat vrouwen vaginaal hormonen, zogenaamde copulins, afscheiden, die een effect op het seksuele verlangen kunnen hebben. Ook mannen scheiden feromonen af. Het ruiken van deze feromonen kan het verlangen naar seks stimuleren. Maar geur kan ook effect hebben op aantrekkingskracht. Aangenaam ruikende mensen worden sympathieker gevonden.

Een onderzoeker besprenkelde stoelen in een theater met 5 α-androstenone, een geurstof die in het okselzweet van mannen voorkomt. Op deze stoelen gingen hoofdzakelijk vrouwen zitten. Hij stelde ook vast dat de programmaboekjes die besprenkeld waren door vrouwen werden meegenomen. Vrouwen worden met andere woorden tot deze geur aangetrokken omdat ze die associëren met mannen.

Parfum

Iedereen die ‘Het Parfum’ heeft gelezen weet dat het de ultieme droom is van elke parfummaker om een geur te ontwikkelen, op basis van geslachtsferomonen, die de aantrekkingskracht van de drager ervan vergroten. Het tegenovergestelde is vaak het geval. Parfum en deodorant maskeert juist de lichaamsgeur en maakt het lastig voor ons mensen om nog af te gaan op geur als kenmerk bij de partnerkeuze.

Lokmiddelen die in vrijwel elke parfum worden verwerkt zijn de zware geuren amber, muskus, castoreum en civet. Deze geuren doen ons denken aan zweet, de schaamstreek en uitwerpselen, ondanks dat zij tegenwoordig synthetisch worden gereproduceerd. Slechts in een zeer kleine dosis worden deze stoffen aantrekkelijk bevonden, anders associëren we ze met urine en uitwerpselen.

De pil

Gebruik van medicijnen zoals de pil, veranderen de hormoonhuishouding en hebben daarmee invloed op de geur die (in dit voorbeeld) vrouwen afscheiden. Bij het eerder genoemde t-shirt experiment bleek dat vrouwen die de pil gebruikten, juist kozen voor mannen met een vergelijkbaar afweersysteem. Dat is zoiets als kiezen voor je neef of broer als geschikte levenspartner.