18 augustus is Internationale Dag van de Zeemeerminnen

Afbeelding van Harmony Lawrence via Pixabay

Elke dag is het wel de internationale dag van iets. Zo is 18 augustus de internationale dag van de Taco, van het softijs en van slechte poëzie. Maar het is ook de International Mermaid Day. Tenminste, volgens deze webpagina. De bedenker van deze dag deed dat, omdat ze het niet eerlijk vond dat er wel een internationale s’mores dag was, maar geen equivalent voor de zeemeermin. Nu hoor ik je denken: maar wat hebben zeemeerminnen nu te maken met een blog over erotiek en seksualiteit? Welnu, dat zal ik weldra uitleggen.

De geschiedenis van de zeemeermin

Een zeemeermin is een legendarisch figuur met het bovenlijf van een vrouw en het onderlijf van een vis. Ze komen in folkloristische verhalen voor in allerlei culturen over de hele wereld. Het begon allemaal met de godin Atargis, die zichzelf uit schaamte voor het vermoorden van haar geliefde veranderde in een zeemeermin.

Zeemeerminnen zijn kutbeesten. Laten we wel wezen; ze worden vaak in verband gebracht met rampen op zee, zoals overstromingen, storm, scheepsbreuken en verdrinking. Vaak verleiden ze mannen op demonische wijze, die zich daardoor in het ongeluk storten. Zeemeerminnen vertonen overeenkomsten met de sirenen uit de Griekse mythologie. De katholieke kerk gebruikte het verhaal van de sirenen in de middeleeuwen als waarschuwing voor verleiding.

Maar ook Columbus zou ze weleens hebben waargenomen op zijn reisjes naar de Caraïben. Verondersteld wordt dat hij zich vergist moest hebben en dat hij waarschijnlijk gewoon een zeekoe voorbij heeft zien komen. Er is nog nooit bewijs gevonden voor het bestaan van zeemeerminnen, maar toch worden nog steeds waarnemingen gemeld. Animal Planet heeft weleens een documentaire gemaakt, maar dat bleek een hoax.

Er bestaan ook mannelijke varianten, die dan zeemeermannen worden genoemd, maar die komen veel minder vaak aan het oppervlak.

Iedereen kent wel de sprookjes van Hans Christian Andersen, dat later is vertaald naar Disney’s ‘The Little Mermaid’. Dit verhaal is daarna in vele verschillende uitvoeringen te zien geweest in films en op toneel. Veel minder bekend zijn de verhalen van eigen bodem, zoals die over de zeemeermin van Haarlem of de legende van het kofschip.

Zeemeerminnen en erotiek

Dat zeemeerminnen ook het onderwerp zijn van erotiek is niet zo vreemd. Niet vanwege Internet Rule 34, die zegt dat er van alles porno bestaat (aangevuld met Internet Rule 35, die zegt dat als dat als ergens geen porno van bestaat, deze alsnog zal worden gemaakt), maar vanwege de verleiding waar de kerk al zo voor waarschuwde.

Zeemeerminnen staan garant voor feeërieke fantasieën. Over Neptunus, die zich de liefkozingen van vele zeemeerminnen laat welgevallen, zoals te zien is aan het beeld op de Piazza del Nettuno in Bologna. Dat zeemannen op hun maanden durende reis voorbij zwemmende zeekoeien uit pure frustratie gingen aan zien voor sexy dames, is ook niet zo gek.

Dat we zeemeerminnen nu niet meer zien als erotische en sensuele wezens is de schuld van Disney. Ariel’s schubben beginnen net onder haar navel en haar 16-jarige borstjes zijn kuis bedekt met schelpjes en zeewier. Maar dat was wel anders in vroegere tijden. Toen hadden ze soms twee staarten op de plaats van waar wij mensen benen hebben (zie het origine oude logo van koffieretailer Starbucks) en het bovenlijf was altijd ontbloot.

Zeemeerminnen en verleiding gaan hand in hand. Volgens sommigen is de combinatie van de schoonheid van een vrouw en het duivelse van een dier al terug te vinden in het verhaal van Lilith. Zij was de eerste vrouw van Adam, maar haalde het helaas niet tot de bijbel, omdat ze weigerde te gehoorzamen. Ze was biseksueel en wilde Adam domineren. Toen ze verbannen werd uit het paradijs, werd ze de moeder van vele demonen. Soms wordt ook zij afgebeeld als half vrouw, half slang (er wordt zelfs gefluisterd dat de slang die Eva verleidde om de appel te eten eigenlijk Lilith was).

Half vrouw, half dier. Dat is een symbolisering van rebelsheid en ongetemde dierlijke lust. Het prikkelt onze fantasie over ongeremde vrouwen die ons gevaarlijk dicht bij de dood kunnen brengen.